Het verhaal van een ander gebouw - 65 jaar Burgerweeshuis

Het Burgerweeshuis aan het IJsbaanpad in Amsterdam werd in 1955 door Aldo van Eyck ontworpen om onderdak te bieden aan weeskinderen. Opgeleverd in 1960 was het complex destijds het toonbeeld van vernieuwende architectuur. Het gebouw bestaat uit vloeiend in elkaar overlopende binnen- en buitenruimtes waarin de grens tussen gebouw en stad vervaagt.

‍

Het weeshuis oogt als een kashba of zelfs als labyrint, wat de invloed van Van Eyck’s fascinatie met architectuur uit Afrika verraadt. Ook de ervaring die hij had opgedaan met het ontwerpen van vele speelplaatsen komen terug in het ontwerp. Het wordt een gebouw zonder hiërarchie, met verrassend materiaal en kleurgebruik en een ongekende plattegrond. 

‍

In de loop van de tijd verlaten de wezen het gebouw en komt het gebouw grotendeels leeg te staan. Wanneer het gebouw langzaam afbrokkelt, ontstaat in de jaren tachtig het plan om een deel van het Burgerweeshuis te slopen. Een massale actie, die vanuit de hele wereld bijval krijgt, voorkomt sloop. Nederland heeft dan een naoorlogs monument herontdekt. 

‍

Redding van het complex wordt mogelijk doordat een projectontwikkelaar wordt gevonden die het gebouw en het terrein wil kopen. In 2014 wordt het project aangewezen als Rijksmonument en vervolgens in 2015 is het pand geschikt gemaakt voor de huisvesting van diverse kantoren. In 2018 betrekt gebiedsontwikkelaar BPD het pand na een grondige renovatie waarbij de historische waarde van het gebouw centraal staat.

‍

In 2025 bestaat het Burgerweeshuis 65 jaar maar het gaat nog lang niet met pensioen. De tentoonstelling Het verhaal van een ander gebouw - 65 jaar Burgerweeshuis toont de ideeën voorafgaand aan de realisatie, de bouw én het gebruik, maar bovenal de veranderingen en verhalen van één van de meest unieke gebouwen uit de architectuurgeschiedenis.  

‍